Ngành thép tiếp tục là một trong những lĩnh vực nhạy cảm, dễ phát sinh gian lận trong thương mại quốc tế, đặc biệt là các hành vi trốn thuế. Theo Tổng cục Hải quan, năm 2024, Việt Nam đã nhập khẩu khoảng 14 triệu tấn thép với trị giá hơn 11 tỷ USD. Tuy nhiên, bên cạnh nhu cầu thực tế, các hành vi khai báo sai mã hàng, lợi dụng ưu đãi thuế từ hiệp định thương mại tự do (FTA) và làm giả chứng nhận xuất xứ (C/O) tiếp tục diễn biến phức tạp, gây thất thu lớn cho ngân sách.
Dự báo năm 2025, khi các cam kết hội nhập kinh tế quốc tế tiếp tục đi vào thực thi mạnh mẽ, áp lực đối với công tác quản lý nhập khẩu thép sẽ càng gia tăng.
Những thủ đoạn gian lận ngày càng tinh vi
Một số doanh nghiệp đã triển khai các chiêu trò tinh vi để trốn thuế, trong đó bao gồm:
- Khai báo sai mã HS Code: Ví dụ, thép thường được khai báo thành thép hợp kim nhằm hưởng mức thuế suất 0% – 5%, thay vì mức thông thường 10% – 15%.
- Khai báo sai trị giá nhập khẩu: Nhiều lô hàng thép có giá trị thực tế cao nhưng được khai báo thấp để giảm thuế nhập khẩu.
- Lợi dụng FTA: Theo các hiệp định thương mại tự do như EVFTA hay CPTPP, thép từ một số quốc gia có thể hưởng thuế suất ưu đãi 0%. Một số doanh nghiệp đã làm giả giấy chứng nhận xuất xứ hoặc chuyển tải bất hợp pháp để hưởng lợi.
Thống kê từ ngành Hải quan cho thấy, trong năm 2024, đã có hơn 500 vụ vi phạm liên quan đến nhập khẩu thép, với số thuế truy thu lên tới hơn 300 tỷ đồng. Các trường hợp điển hình được phát hiện tại các cảng lớn như Hải Phòng, TP.HCM và Cái Mép – Thị Vải.
(Theo: haiquanonline.com.vn)
Ảnh sưu tầm
Chiến lược năm 2025: Hướng tới quản lý minh bạch và hiệu quả
Để đối phó với các thách thức này, ngành Hải quan đã và đang triển khai nhiều biện pháp quyết liệt, đồng thời xây dựng kế hoạch hành động cụ thể cho năm 2025:
- Ứng dụng công nghệ hiện đại
Hải quan tiếp tục đầu tư mạnh vào hệ thống phân tích rủi ro và trí tuệ nhân tạo (AI) để tự động hóa quy trình kiểm tra hàng hóa. Dự kiến trong năm 2025, hệ thống kiểm tra tự động sẽ được áp dụng trên 90% lô hàng nhập khẩu, giúp phát hiện nhanh các dấu hiệu bất thường. - Kiểm tra chặt chẽ sau thông quan
Tăng cường kiểm tra sau thông quan đối với các doanh nghiệp nhập khẩu thép có dấu hiệu rủi ro. Năm 2025, Hải quan đặt mục tiêu kiểm tra ít nhất 3.000 doanh nghiệp và nâng số thuế truy thu lên 500 tỷ đồng. - Phối hợp liên ngành
Ngành Hải quan sẽ phối hợp chặt chẽ với Bộ Công Thương và các hiệp hội ngành thép để giám sát hoạt động nhập khẩu. Đồng thời, hợp tác quốc tế sẽ được tăng cường nhằm truy vết nguồn gốc hàng hóa và xử lý các hành vi gian lận xuất xứ. - Xử phạt nghiêm minh
Hải quan kiến nghị Chính phủ tăng cường chế tài xử phạt, bao gồm phạt tài chính nặng hơn, tạm dừng hoạt động xuất nhập khẩu hoặc rút giấy phép kinh doanh đối với doanh nghiệp vi phạm nhiều lần.
Tầm nhìn dài hạn
Năm 2025 không chỉ là năm tiếp nối các nỗ lực kiểm soát gian lận, mà còn là thời điểm ngành Hải quan hoàn thiện cơ chế chính sách để quản lý nhập khẩu thép một cách bền vững. Các đề xuất như minh bạch hóa cơ chế khai báo, cập nhật danh mục hàng hóa và mã HS, cũng như xây dựng cơ sở dữ liệu chia sẻ với các cơ quan quản lý khác sẽ là những bước tiến quan trọng.
Việc kiểm soát chặt chẽ các hành vi gian lận trong nhập khẩu thép không chỉ bảo vệ nguồn thu ngân sách nhà nước, mà còn tạo ra môi trường cạnh tranh lành mạnh, góp phần thúc đẩy ngành thép trong nước phát triển bền vững trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng.
(Theo: Tạp chí điện tử Thương hiệu và Công luận)
Để lại một bình luận